Temperatura w lodówce i zamrażarce

Dlaczego sądzimy, że optymalna temperatura w lodówce powinna być ustawiona na 3-5⁰C? Jaka jest temperatura w lodówce na różnych jej segmentach? Co odróżnia zwykłą lodówkę od tej no Frost? Jak ustawić odpowiednią dla naszej żywności temperaturę zarówno w lodówce jak i w zamrażarce?

Taka burza mózgów nie rzadko jest w naszej głowie, szczególnie jeśli jesteśmy uczuleni na nieświeże pokarmy, marnotrawienie żywności, mamy problemy żołądkowe czy przyzwyczajeni jesteśmy do harmonii, która panować ma również w naszej lodówce. Spokojnie. Wszystko da się poukładać, zarówno w głowie jak i lodówce, a informacje o odpowiedniej temperaturze służą w tym względzie pomocą.

Jaka temperatura w lodówce?

Lodówka jest urządzeniem, które ratuje nas przed koniecznością kupowania co dzień świeżych produktów oraz od skomplikowanych form ich przetrzymywania. Temperatura w niej jest stosunkowo niższa od otoczenia, dzięki czemu hamuje bakterie, odpowiadające za procesy gnilne.

Nie możemy sobie jednak pozwolić na mrożenie produktów, bo podwójne zamrożenie implikować będzie nawet silne zatrucie pokarmowe.
Jaka wobec tego powinna być temperatura w lodówce? Z pewnością wyższa niż 0⁰C i niższa niż 8⁰C. mówimy tu o rzeczywistej temperaturze, która obejmuje różne partie lodówki. Nie w każdym bowiem miejscu temperatura jest tożsama. W lodówkach starej generacji możemy się w ogóle zdziwić, że na najniższej półce mamy 1⁰C, a na najwyższej 8⁰C, gdzie ustawione są przez nas zaledwie 4⁰C.

Różnica temperatur spowodowana jest zwykłym unoszeniem się ciepłego powietrza do góry, podczas gdy dolne partie z szufladami mają niższą temperaturę od tej zakładanej przez nas.
Rozwój technologii ujawnia się w nowszych lodówkach ulepszeniem funkcjonalności urządzeń chłodzących:

• Potrafią one bowiem samoczynnie cyrkulować powietrze.
• Posiadają możliwość włączenia nawiewu dodatkowo chłodzącego, w niższych partiach urządzeń.
• Uzupełnione są często o oświetlenie LED, mającego za zadanie przedłużanie świeżości.
• Część modeli posiada system no Frost, który odbiera nam konieczność rozmrażania lodówki, na bieżąco zapobiegając zaszronieniu.

Problemem mogą wydawać się starsze modele, ale i dla nich nietrudno znaleźć rozwiązanie. Wystarczy zaopatrzyć się w elektryczny termometr, który umieszczony wewnątrz na bieżąco monitorować będzie prawidłowe funkcjonowanie chłodzenia.
Producenci AGD wypowiadają się, że optymalna temperatura winna być na poziomie 3-5⁰C, co zapewni nawet w lodówkach starej generacji prawidłową ochronę żywności na wszystkich półkach urządzenia chłodzącego.

Ułożenie jedzenia

Nie zapominajmy przy tym jak powinno być ułożone jedzenie, aby temperatura odpowiadała poszczególnym produktom:

• Na bocznych półkach drzwiowych przechowujemy produkty, które nie wymagają zbyt niskiej temperatury, a dodatkowo są dość odporne na jej częstą zmianę. Miejsca te są szczególnie narażone na ciepłe powietrze z zewnątrz nie tylko podczas otwierania lodówki, ale również przez powietrze przedostające się przez uszczelki. Tutaj wkładajmy sosy, dresingi, keczupy, musztardy, soki, napoje czy alkohol.
• W dolnych szufladach należy przetrzymywać warzywa i owoce (pamiętajmy, ze nie wszystkie jak np. pomidory czy ogórki świeże nadają się do przechowywania w lodówce, tracąc swoje wartości odżywcze), ponieważ zwykle tutaj temperatura jest dość niska, a dodatkowo wilgotność przypomina powietrze piwnicy.
• Na dolnych półkach trzymajmy świeże mięso i ryby.
• Na środkowych półkach niech znajdzie swoje miejsce część nabiału (serki, twarożki) oraz wędlina czy gotowe potrawy i ciasta. To usytuowanie najlepsze na produkty z krótką trwałością i specjalnymi wymogami.
• Najwyższe półki niech zaproszą na siebie dżemy, mleko, jogurty, czyli produkty, które lubią cieplejszą temperaturę.

Jaka temperatura w lodówce no Frost?

No cóż, podobno no Frost to bajka. Nie do końca można się z tym zgodzić, ale tylko w aspekcie czegoś zmyślonego. Poza tym rzeczywiście osoby, które zakupiły właśnie taki rodzaj lodówki już nigdy nie będą chciały zmienić na model zwykły.

To lodówka naprawdę nowej generacji, świetnie radząca sobie z utrzymaniem odpowiedniej temperatury, z maksymalnie równomiernym chłodzeniem i wymuszonym obiegiem powietrza. Dzięki automatycznemu usuwaniu zaszronienia i wszelkiej pojawiającej się wilgoci można łatwo zaoszczędzić 1/5 zużywanej energii. A dodatkowo nie trudno o utrzymanie temperatury odzwierciedlającej tę na pokrętle urządzenia.

Ustawmy więc w niej temperaturę jak zalecają producenci (w zależności od marki urządzenia) od 3⁰C do 5⁰C, a lodówka sama zadba o odpowiednie jej wyrównanie w całości kubatury.
Ciekawym rozwiązaniem w tych lodówkach są komory zero, do których nawiewane jest powietrze, uzyskując temperaturę 0⁰C, w jakiej zaleca się przetrzymywać świeże mięso, wędliny i część nabiału.

Pozostałe części lodówki są równomiernie chłodzone, dlatego nie musimy się martwić o odpowiednie rozplanowanie produktów. Nie zapominajmy jednak o oddzielaniu surowych produktów od gotowych oraz o pakowaniu żywności przetrzymywanej.

Optymalna temperatura w lodówce

Wiemy już, że lodówka ma chłodzić a nie zamrażać. Znając optymalną temperaturę lodówki, którą ustawiamy najczęściej zgodnie z jej instrukcją (3-5⁰C) wpływamy nie tylko na zachowanie świeżości jedzenia, ale również na dbałość o naszą kieszeń.

Zbyt niska temperatura pewnością zwiększy nasze rachunki za prąd, dlatego ustawmy wyższą, ale nie do takiego stopnia by wspomagać rozwój bakterii psujących nasze produkty.

Nieoptymalne korzystanie z lodówki wpływać będzie znacząco na nasz budżet domowy, dlatego:

• Ustawiamy taką temperaturę, aby była maksymalnie najwyższa z dopuszczalnych (nie więcej jednak niż 5⁰C ponieważ w wyższych partiach będzie rzeczywiście nawet 7⁰C).
• Obniżanie temperatury powoduje zwiększenie poboru energii, a co za tym idzie zwiększenie opłat.
• Korzystamy w sposób przemyślany z lodówki:
  – odpowiednio układamy żywność,
  – nie wietrzymy wnętrza zastanawiając się co wybrać do skonsumowania,
  – nie pozostawiamy otwartych drzwi,
  – nie wkładamy ciepłych potraw, które marnować będą energię na dodatkowe chłodzenie, a jednocześnie zmienią na pewien czas temperaturę w lodówce, co wpływać będzie na pozostałe produkty,
  – produkty wyjmujemy na czas korzystania i szybko chowamy, aby nie nabrały zbytniej ciepłoty,
  – żywność szczelnie owijamy, aby lodówka nie musiała radzić sobie z wilgotnością powietrza, bo ta zaburza jej pracę i wpływa na rzeczywistą temperaturę.
• Eksploatujmy lodówkę w sposób należyty:
  – Regularnie należy rozmrażać lodówkę, bo oszroniona zużywać będzie dużo więcej energii, a temperatura nie będzie tożsama z ustawioną, poprzez zbieranie się wody i dużą wilgotność,
  – Czyśćmy dokładnie z zewnątrz lodówkę ze szczególnym uwzględnieniem uszczelek, którymi dostawać się będzie ciepłe powietrze, zaburzające temperaturę wewnątrz,
  – Produkty rozmrażamy w lodówce, a nie poza nią. Te przełożone z zamrażarki do lodówki wychładzać będą powietrze w lodówce i co prawda wpłyną na obniżenie w niej temperatury, ale maksymalnie o jeden stopień, a jednocześnie oddziaływać będą na zaoszczędzenie energii, jaka byłaby wykorzystana w schłodzenie powierzchni wnętrza.

Oprócz powyższych musimy pamiętać, że ważnym elementem jest uzupełnienie lodówki pożywieniem. Nie jest prawdą, że samo światło w lodówce mniej kosztuje niż wychładzanie zapełnionej lodówki. Co ciekawe, właśnie maksymalne wypełnienie będzie utrzymywać chłód wnętrza, dlatego warto do tego wykorzystywać nawet zwykłe kartony soków czy innych niepsujących się produktów.

Ale… to nie znaczy, że nie należy zachować wolnej przestrzeni. Jeśli powietrze nie będzie miało ruchu, to temperatura wzrośnie, a szron będzie się kumulował i nie tylko utworzy się znaczna różnica temperatur, ale lodówka może w ogóle przestać wydajnie pracować i temperatury już nie ustawimy.

Jak ustawić temperaturę w lodówce?

Ustawienie temperatury okazuje się nie być tak prostą rzeczą jak by się mogło wydawać. Nie chodzi o to, że nie potrafimy przekręcić pokrętła na odpowiednią temperaturą, ale o to jaka w rzeczywistości się utrzymuje wewnątrz.

Temperatura w lodówce zależy bowiem od:

• Rodzaju lodówki (te najnowsze nie będą problemem, szczególnie z systemem no Frost, który utrzymuje równą temperaturę w całości wnętrza),
• Jej prawidłowej pracy (wiadomo, że np. uszkodzony termostat będzie wpływał negatywnie na zachowanie lub odzwierciedlenie ustawionej przez nas temperatury),
• Jej wieku (im starsza tym może mieć większe problemy z utrzymaniem temperatury jaką chcemy osiągnąć),
• Naszej dbałości o nią (czyszczenie i rozmrażanie jeśli nie jest wykonywane zgodnie z zaleceniami producenta, wpływać będzie znacząco na temperaturę nawet po jej odpowiednim ustawieniu),
• Stosowania się do wytycznych producenta (do zaleceń należy się stosować, tylko one w sposób najbardziej prawidłowy powiedzą nam jak ustawić temperaturę w lodówce i jak uzyskać taką w rzeczywistości),
• Sposobu przechowywania w niej żywności (wkładanie np. ciepłych dań powoduje, że temperatura wewnątrz będzie wyższa, a dodatkowo wymusi to więcej energii, jaką lodówka zużyje na doprowadzenie temperatury do wymaganej przez nas i powodować może zakłócenia w pracy systemu chłodzącego),
• Ilości produktów na jej półkach (im więcej tym lepiej, o czym powyżej, ale pozostawmy odrobinę przestrzeni dla prawidłowej cyrkulacji).

Znając powyższe zasady dużo łatwiej będzie nam prawidłowo ustawić temperaturę na zalecanym poziomie 3⁰C-5⁰C.

Temperatura w zamrażarce

Zamrażarka jest osobnym tematem, chociaż jak widać powyżej jest istotnym wspomagaczem lodówkowym np. podczas korzystania z zamrożonych produktów, które rozmrażane są w lodówce.

W zamrażarce zazwyczaj ustawiamy -18⁰C i niżej. Ale oczywiście dowolnie możemy sobie podwyższyć temperaturę z tym jednak zastrzeżeniem, że ustawienie wspomnianych stopni pozwoli na trzymanie produktu przez ok. rok.

Tymczasem podwyższanie temperatury o każde 3⁰C skraca ten okres o ½. A to oznacza, że jeśli ustawimy sobie zamrażarkę na -15⁰C to możemy zamrażać na najwyżej pół roku, jeśli na -12⁰C to na 3 miesiące, -9⁰C daje nam już tylko 1,5 miesiąca i szczerze- nie warto jednak próbować takiego ustawienia. Ryzyko ryzykiem a zdrowie pójdzie sobie bocznym torem.
Skąd jednak to magiczne -18⁰C? Z ustalonego w latach 30tych przez amerykańskie korporacje prawidła. Potwierdził to w 1964 r. Międzynarodowy Instytut Chłodnictwa, uznając tę temperaturę jako minimalną. Specjaliści od żywności dokładnie przebadali zachowanie produktów i ich wartości odżywczych i dla przykładu okazało się, że mrożone w temperaturze -12⁰C warzywa tracą o 1/5 więcej witamin niż te przetrzymywane w temperaturze -18⁰C.

Aby temperatura się utrzymywała koniecznie musimy układać żywność w sposób jak najbardziej szczelny, co odniesie sukces w efektywności mrożenia. Natomiast nowo dokładane produkty musza być odpowiednio wychłodzone, aby nie powodowały uszkodzeń już zamrożonych.

Ciekawostki i prawidła

Lodówek nie powinniśmy stawiać w pomieszczeniach o temperaturze powietrza poniżej 16⁰C. Inteligencja urządzeń spowoduje bowiem brak sygnału do chłodzenia, a dodatkowo olej w kompresorze będzie gęstnieć i doprowadzi to do zatarcia silnika.
Żaden rodzaj lodówki nie zwalnia nas z obowiązku z prawidłowego zabezpieczania żywności przed wysuszeniem i zepsuciem.

Pierwsze podłączenie lodówki nie powinno być połączone z natychmiastowym ustawieniem docelowej temperatury. Należy stopniowo obniżać temperaturę, co pozwoli na optymalną pracę układu chłodniczego.

O lodówkę jak o każde urządzenie należy dbać. Doceniajmy wobec tego jej wartości chłodzące i wykorzystajmy wiedzę z zakresu temperaturowego do prawidłowego przechowywania żywności i dbania o jak najdłuższe z niej korzystanie.