Co to jest choroba sieroca?

Choroba sieroca przyjmuje wiele nazw. Jest to choroba braku miłości, hospitalizm, zaniedbywanie dziecka, czy też nieorganiczny zespół opóźnienia rozwoju. Tak wiele określeń na jedno zjawisko pokazuje, że jest ono bardzo złożone i skomplikowane. Jest tak w rzeczywistości, tym bardziej, że choroba sieroca dotyczy w głównej mierze dzieci, które są niezwykle wrażliwymi istotami. Warto więc dowiedzieć się na czym polega to zaburzenie, w jaki sposób się objawia oraz jakie kroki należy podjąć w momencie zdiagnozowania tej choroby.

Jakie są przyczyny choroby sierocej?

Choroba sieroca ma silne podłoże emocjonalne. Jej źródeł należy więc upatrywać w czynnikach, które mają najsilniejsze oddziaływanie na ludzką psychikę. Oto najważniejsze z nich:

• brak istnienia silnych więzi z osobami bliskimi – rodzicami, dziadkami, pozostałymi członkami rodziny, kolegami i koleżankami
• długotrwały brak kontaktu z rodzicami lub z jednym z nich, szczególnie szkodliwa jest rozłąka dziecka z matką
• agresja, jaką rodzice kierują w stronę dziecka
• brak zainteresowania się dzieckiem przez rodziców, zbyt mała ilość uwagi, jaką się mu poświęca
• patologia panująca w rodzinie – ubóstwo, bieda, alkoholizm lub narkomania
• tragiczne wydarzenie w życiu dziecka – na przykład śmierć rodziców
• długotrwały pobyt dziecka w szpitalu związany z rozłąką z bliskimi, przebywaniem poza domem i utratą poczucia bezpieczeństwa
• rozłąka z powodu emigracji zarobkowej rodziców
• chłód emocjonalny, jaki panuje w danej rodzinie
• brak umiejętności okazywania sobie uczuć przez członków rodziny
• deficyt kontaktów emocjonalnych, ubogość takich relacji lub ich całkowity rozpad

W kogo może wystąpić choroba sieroca?

Bardzo często choroba sieroca jest mylona ze schorzeniem, które dotyka tylko i wyłącznie dzieci niemające rodziców, znajdujące się w domach dziecka czy placówkach opiekuńczych. Oczywiście one również są narażone, jednak nie tylko. Choroba sieroca może dotknąć także: dzieci wychowujące się w rodzinach niepełnych, patologicznych, czy też tam, gdzie rodzice nie poświęcają dziecku odpowiednio dużo uwagi.

Jakie są fazy choroby sierocej?

Bardzo często chorobę sierocą opisuje się poprzez pryzmat faz, jakie przyjmuje. Podaje się, że są one następujące: faza aktywnego protestu, faza rozpaczy oraz faza obojętności. Każdy z tych etapów wygląda różnie, w zależności od wieku dziecka. Dla przykładu podczas tej pierwszej fazy młodsze dziecko zwykle płaczem domaga się kontaktu z bliskimi, a starsze ucieka się do stosowania agresji. W drugiej fazie dziecko nieco się uspokaja, a wręcz zamyka się w sobie – jest apatyczne, smutne, ciche i wyobcowane. Często ma problemy z odżywianiem. W ostatniej fazie dziecko staje się nieobecne, sprawia wrażenie pogodzonego ze swoim losem.

Jak objawia się choroba sieroca?

Duże znaczenie w tym przypadku ma szybkie zauważenie objawów, warto więc obserwować dziecko i podjąć działania, jeśli w jego zachowaniu pojawią się:

• pobudzenie
• poczucie lęku
• unikanie kontaktu wzrokowego
• bierność i obojętność
• ssanie kciuka
• brak zainteresowania światem zewnętrznym
• obgryzanie paznokci
• kiwanie się w przód i w tył
• problemy ze snem
• płaczliwość i smutek
• ciągłe zmiany nastroju
• brak apetytu
• nietrzymanie moczu
• chęć zwrócenia na siebie uwagi
• rozdrażnienie
• niezdolność do odczuwania emocji

Zdiagnozowanie choroby sierocej – i co dalej?

Aby leczenie konkretnego schorzenia przyniosło oczekiwane efekty niezwykle ważne jest szybkie zauważenie problemu i zdiagnozowanie go. Podobnie wygląda to w kwestii choroby sierocej. Rozpoczęcie leczenia oraz innych działań, mających na celu wyjście z tej choroby, powinno nastąpić jak najwcześniej. Pierwszym krokiem na drodze powrócenia do normalnego stanu powinno być wskazanie przyczyny, która może wywoływać u dziecka negatywny stan. Bardzo często zauważenie źródła problemy i wyeliminowanie go sprawia, że powodzenie jest na wyciągnięcie ręki. Najważniejsze jest więc skupienie pełni uwagi na dziecku. Jeśli stan malucha jest nieco bardziej poważny, a objawy nadal postępują, muszą zająć się nimi specjaliści – lekarze, psycholodzy lub psychoterapeuci. Trzeba jednak pamiętać, że ponowne odbudowanie zaufania może być trudne.

Podsumowanie

Jak zostało już wcześniej wskazane, choroba sieroca dotyczy przede wszystkim dzieci. Bowiem to właśnie one potrzebują zaspokojenia potrzeb emocjonalnych, wsparcia ze strony bliskich, obecności, miłości i zainteresowania. Silne więzi, jakie stworzą się pomiędzy młodym człowiekiem a jego opiekunami odgrywają niebagatelną rolę w kwestii jego prawidłowego rozwoju. Jeśli w życiu dziecka pojawi się źródło powodujące chorobę sierocą, bezpośrednie skutki odczuwalne są niemal od razu. Jednak efekty braku bliskości zauważalne są nie tylko w teraźniejszości. Wprowadzają w psychikę dziecka nieodwracalne zmiany, które determinują całe jego dorosłe życie. Zagadnienie choroby sierocej jest więc bardzo ważne, zwłaszcza dla wszystkich osób, które zajmują się dziećmi – rodziców, opiekunów, pedagogów i wychowawców.